خراسان جنوبی| درمان درد جنگلها با کاشت گونههای مقاوم
به گزارش مهر، توسعه کشت آن توسط روستائیان نیازمند حمایت مسئولان است. سماق درختچهای کوهستانی است که میوههای خوشهای دارد که در کنار خواص دارویی و درمانی بهعنوان چاشنی در بسیاری از غذاها نیز استفاده میشود. این گیاه که بیشتر در مناطق گرم رویش دارد در حال حاضر در برخی از مناطق کشور ازجمله شمیران، تفرش، خراسان، قم، محلات، شیراز، رودبار، هوراند، تبریز، سردشت وجود دارد. در خراسان جنوبی نیز رویشگاههای طبیعی این محصول در شهرستانهای فردوس و سرایان وجود دارد که سازگاری این محصول با شرایط آب و هوایی و نقش بالای آن در جلوگیری از فرسایش خاک سبب شده که توسعه سطح زیر کشت این محصول در استان در دستور کار اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قرار گیرد. کاشت و توسعه رویشگاههای این گیاه در کنار حفاظت از عرصههای منابع طبیعی و جلوگیری از فرسایش خاک میتواند درآمد اقتصادی برای مردم منطقه داشته باشد.
زحمت زیاد و سود کم
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی اظهار داشت: یکی از برنامههای اجرایی این اداره کل احیاء، نگهداری و حفظ عرصههای جنگلی است. علیرضا نصرآبادی از وجود حدود ۶۳۰ هکتار عرصههای جنگلی در استان خبر داد و گفت: این عرصهها گونههای جنگلی سازگار با شرایط اقلیمی استان را شامل میشود. نصرآبادی با بیان اینکه سماق گونه سازگار با خشکسالی است، افزود: به دنبال خشکسالی های چندین ساله در استان درختان گردو و بادام بهشدت دچار خسارت شد و در منطقه سرایان و فردوس درختان کهنسال را نابود کرد اما سماق گونه مقاوم به خشکسالی و کمآبی بوده که میتواند بهعنوان جایگزین مناسب سایر محصولات کشاورزی در این مناطق باشد. او ادامه داد: به دلیل اینکه تولید سماق تلاش و زحمت بیشتری نسبت به گردو و بادام دارد مردم رغبت کمتری نسبت به کاشت این محصول دارند که کمک در بازار فروش و تخصیص یارانهها در توسعه کشت این محصول میتواند تأثیرگذار باشد.
۶۲۷ هزار هکتار جنگل در استان وجود دارد
رئیس اداره جنگلداری و جنگلبانی کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی عنوان داشت: در حال حاضر بالغبر ۶۲۷ هزار هکتار جنگل در استان داریم. عباسعلی محمودی بنه و بادامشک را از گونههای غالب این جنگلها عنوان کرد و گفت: علاوه بر آن انجیر، زرشک کوهی، سنو و گونههایی مثل سماق از گونههای جنگلی استان هستند. محمودی با اشاره به اینکه در این زمینه بحث توسعه و غنیسازی و افزایش کمی و کیفی جنگلها را در دستور کار قرار دارد، افزود: در جهت افزایش کمی و کیفی جنگلها یکی از طرحها توسعه تولید سماق در استان است. او ادامه داد: با کشت این محصول هم اهداف اصلی سازمان را میتوان اجرا کرد و هم به لحاظ اقتصادی گونه خوبی است و میتواند به اقتصاد جوامع محلی کمک کند. رئیس اداره جنگلداری و جنگلبانی کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با بیان اینکه در کل استان در دو شهرستان فردوس و سرایان رویشگاه سماق راداریم، بیان داشت: برای شناسایی اینگونه طرح مطالعاتی آغاز شد که این طرح مطالعاتی در منطقه بیدسکان فردوس در سطحی بالغبر سه هزار و ۷۰۰ هکتار و در منطقه نوده سرایان یک هزار و ۶۰۰ هکتار است. محمودی با بیان اینکه در همین راستا در منطقه بیدسکان ۳۰۰ هکتار جنگلکاری کاشت سماق در دستور کار است، افزود: در منطقه نوده نیز کاشت سماق در سطح ۲۸۰ هکتار در طرح پیشبینیشده است. او با بیان اینکه در حال حاضر در منطقه بیدسکان ۲۲ هکتار و در نوده ۶۰ هکتار کار اجرایی انجامشده است، بیان کرد: بهصورت طبیعی در نوده چهار هکتار رویشگاه طبیعی سماق و در بیدسکان ۲۲ هکتار رویشگاه طبیعی داریم. رئیس اداره جنگلداری و جنگلبانی کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با اشاره به اینکه در شرایط مساعد در هر هکتار یکتن سماق بهرهبرداری میشود، افزود: اما در رویشگاههای طبیعی استان بالغبر ۳۰۰ تا ۴۰۰ کیلوگرم در هر هکتار برداشت میشود. به گفته محمودی در حال حاضر سالانه بالغبر دو تن و ۷۵۰ کیلو سماق از رویشگاههای طبیعی این محصول در استان برداشت شود. او با اشاره به اینکه تاکنون حدود ۴۰ هکتار در منطقه نوده کاشت سماق را انجام دادهایم، عنوان داشت: هدف این است بعد از پنج سال که این محصول به بازدهی اقتصادی رسید طرح به مردم محلی برای کسب درآمد واگذار شود. رئیس اداره جنگلداری و جنگلبانی کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی در ارتباط با شرایط تکثیر این گیاه اشاره کرد و گفت: تکثیر این محصول به سه صورت بذر، قلمه و پاچوش بوده که بهترین روش پاچوش است و به همین دلیل کاشت آن در چند سال آینده بهطور طبیعی سطح رویشگاهها را افزایش خواهد داد. محمودی با بیان اینکه گونه سماق بومی مناطق مدیترانهای است و بسیار به سایه و سرما حساس است، افزود: اینگونه به لحاظ آب و هوایی در منطقه سرایان و فردوس میتواند رشد کند و به لحاظ خاکی شرایط خاصی نیاز ندارد. او ادامه داد: در جنگلکاریهای چند سال اخیر بهصورت متنوع در شهرستانهای زیرکوه، خوسف و بیرجند کارشده و خوب نیز نتیجه گرفتهایم؛ اگر این محصول بهعنوان گونه مقاوم در منطقه استفاده شود با توجه به رشد طبیعی میتواند گونه مناسبی برای عرصههای منابع طبیعی باشد و به لحاظ فرسایش خاک گزینه بسیار مناسبی است.
کشاورزان نیاز به حمایت دارند
رئیس شورای روستای نوده نیز گفت: در مناطقی که محصول دیگری نمیتوان کاشت سماق میتواند گزینه مناسبی باشد. احمد زارعی ادامه داد: بهعنوانمثال در مناطق شیبدار اطراف نوده کاشت این محصول و ریشههای آن سبب نفوذ آب به زمین و همچنین جلوگیری از سیل شده است. او بیان داشت: در پاییندست روستا قناتی داریم که خشک بوده اما امسال قنات آب دارد. زراعی با اشاره به اینکه در این منطقه درختان گردو و بادام به خاطر خشکسالی خشک شد اما سماق مقاوم به خشکسالی است، بیان داشت: تأمین نهال و کاشت سماق کمی برای مردم هزینهبر است برای همین هنوز مردم به تولید این محصول ورود زیادی نکردهاند اما بااینوجود تا حدودی توسط مردم کشتشده که بازار خوب و استفاده دارویی و گیاهی دارد. او اضافه کرد: با توجه به اینکه ریشه این گیاه بزرگ میشود و بهصورت طبیعی سبب توسعه سطح زیر کشت میشود و از این نظر میتواند بسیار ارزشمند باشد.
